-
چهارشنبه, ۴ فروردين ۱۳۸۹، ۱۰:۰۶ ب.ظ
-
۴۹۱
جامعه علمی ایران در حالی سال 88 را به پایان برد که علیرغم تمامی مشکلات، کمبودها و محدودیتها، موفقیتها و دستاوردهای ارزشمندی را در عرصههای گوناگون علمی و پژوهشی به دست آورده است.تداوم روند رشد کمی و کیفی تولیدات علمی بینالمللی کشور و به موازات آن دستاوردها و موفقیتهای باارزش و بعضا بیسابقه دانشگران و پژوهشگران ایرانی در عرصه فنآوریهای نوین از جمله در حوزه هوافضا، زیست فنآوری و تولید حیوانات تراریخته، داروسازی، فناوری هستهیی و ... چشماندازهای امید بخشی را در افق آینده علمی کشور گشوده است
پرتاب نخستین محموله زیستی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از راکت کاوش و رونمایی از ماهواره ملی «طلوع»، نمونه مهندسی ماهواره ملی «مصباح 2»، نمونه مهندسی ماهواره دانشجویی «نوید علم و صنعت» و نمونه مدل اولیه ماهوارهبر «سیمرغ» و موتور ماهوارهبر آن و افتتاح نخستین مرکز پردازش تصاویر ماهوارهیی ایران و آزمایشگاه سه بعدی مجازی ماهوارهیی در بهمن ماه 88 یعنی به فاصله یک سال از پرتاب «امید» - نخستین ماهواره بومی ایران -، تولد «حنا»، نخستین بز و «بنیانا» و «تامینا» نخستین گوسالههای شبیهسازی شده خاورمیانه در کشور و بلاخره تولد «شنگول» و «منگول»، نخستین بزغالههای تراریخته در ایران که حلقه آخر از زنجیره تلاشهای چندین ساله پژوهشگاه رویان برای دستیابی به دانش تولید حیوانات تراریخته با قابلیت تولید فرآوردههای دارویی نوترکیب بود بخش بسیار کوچکی از انبوه موفقیتها و دستاوردهای اخیر تلاش محققان کشورمان در عرصههای مختلف علمی و فنآوری است.با تداوم روند رو به رشد تولیدات علمی محققان کشورمان، براساس آمار موسسه اطلاعات علمی(ISI) در پایان سال 2009 میلادی، سرفصلی تاریخی در رنسانس علمی سالهای اخیر کشورمان رقم خورد و پژوهشگران ایرانس با گذشتن از مرز تولید یک درصد مستندات علمی جهان به جمع تولیدکنندگان عمده علم در جهان پیوستند.
براساس تازهترین آمار ISI، محققان کشورمان با تولید 20 هزارو 228 مستند علمی در سال 2009 میلادی و با دو پله صعود نسبت به سال 2008 در جایگاه بیست و دوم در بین 55 کشور اول تولید کننده علم جهان قرار گرفتند. این رشد پرشتاب کمی که کم و بیش با رشد اغلب شاخصهای کیفی نیز همراه است حکایت از استمرار روند رو به رشد تولیدات علمی کشور دارد.در کنار این آمار و گزارشهای امیدبخش و غرورآمیز، در سالی که گذشت، گزارشها و ادعاهایی نیز در خصوص بروز برخی تخلفات در تعداد انگشت شماری از مقالات علمی ایران منتشر شد که اگرچه وجود برخی رویکردها و اغراض غیرعلمی در انتشار چنین گزارشاتی کاملا روشن است، اما با توجه به خلاء اهرمهای نظارتی و قانونی و برخی کم توجهیهای صورت گرفته و مورد اذعان مسوولان در زمینه جلوگیری از تقلبها و تخلفات علمی در کشور که در وضعیت نابسامان پایان نامهها و رساله های دانشجویی که مبنای بخش عمدهای از مقالات کشور نیز هستند، بروز این قبیل تخلفات در مجموعه رو به رشد تولیدات علمی کشور امری کاملا محتمل است.به موازات رشد خیرهکننده تولیدات علمی کشور و اذعان مراجع معتبر بینالمللی به این امر، تلاش سازمان یافته دشمنان برای تخطئه و انکار این حرکت و زیرسوال بردن اعتبار علمی مقالات محققان ایرانی همچون گذشته در جریان بود که گاه با جنجالآفرینی در سطح برخی نشریات علمی جهان عرض اندام کرد . بدیهی است عدم چاره جویی عاجل و جدی در این خصوص میتواند منشاء بروز مشکلات و موانعی باشد که رنسانس علمی کشور را با چالشهایی تازه مواجه کنند.انحراف لایحه بودجه از قانون برنامه در اختصاص سهم مقرر بخش پژوهش از GDP همانند سالهای گذشته که همواره شاهد تبعات و تاثیرات منفی آن در روند اجرای طرحهای تحقیقاتی کشور بودهایم در کنار تداوم رکود نسبی فعالیت شوراهای علمی و برخی موازیکاریها و ناهماهنگیهای موجود در بخشهای مختلف مرتبط با علم و فناوری کشور که نمود بارز آن را در تاخیر طولانی در انتشار نقشه جامع علمی کشور علی رغم تاکیدات و پیگیریهای مستمر عالیترین مقامات کشور شاهدیم از دیگر چالشهای فراروی رنسانس علمی نوپای کشور است.در مقابل این مشکلات و چالشها، تداوم تاکیدات و حمایتهای قاطع رهبر معظم انقلاب در حمایت از حوزههای علمی و پژوهشی و پیگیری اهداف چشمانداز علمی کشور در افق آینده و نیز اجرایی شدن برخی طرحهای حمایتی زیربنایی از جمله اختصاص پژوهانه به دانشجویان دکتری، حمایت مالی از نوآوران و مخترعان و ... از سوی معاونت علمی و فنآوری ریاست جمهوری و بنیاد ملی نخبگان بارقههایی امیدبخش از توجه به ساختار کلان مدیریت علمی کشور هستند که این امیدواری را تقویت میکند که جامعه علمی در حال تکوین کشور میتواند علیرغم محدودیتها و مشکلات جدی نظیر کاهش سهم اعتبارات پژوهشی کشور در بودجه سال 89 در این مقطع سرنوشت ساز از تاریخ تحولات علمی کشور، به مدد اصلاح و ساماندهی نظام پژوهشی و فنآوری کشور و افزایش بهرهوری با وجود حجم اندک اعتبارات پژوهشی، روند کنونی حرکت پویا و بالنده خود را ادامه دهد.با آغاز سال جدید، منتخبی از اخبار دستاوردها و موفقیتهای جامعه علمی پر تلاش کشورمان را در سال 88 به عنوان بخش بسیار کوچکی از موفقیتهای و دستاوردهای علمی پرشمار محققان کشورمان در این سال مرور میکنیم:فیزیکدان ایرانی موفق به کسب عنوان «عضو برجسته» انجمن فیزیک آمریکا شداستاد فرهاد اردلان، فیزیکدان برجسته ایرانی در حوزه «نظریه ریسمان» و «فیزیک ذرات» موفق به کسب عنوان «عضو برجسته» (Fellow) انجمن فیزیک آمریکا شد.انجمن فیزیک آمریکا که با دهها هزار عضو از سراسر جهان بزرگترین انجمن علمی دنیا در حوزه فیزیک است، این فیزیکدان برجسته ایرانی را به پاس تحقیقات برجسته علمی و تلاش برای گسترش همکاریهای بینالمللی فیزیکپیشگان ایرانی به دریافت این عنوان مفتخر کرده است.دکتر اردلان که استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف و از پایه گذاران پژوهشگاه دانشهای بنیادی (مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات) است، سالها ریاست پژوهشکده فیزیک این پژوهشگاه را عهده دار بوده است.پژوهشگر ایرانی، برترین متخصص حیات وحش جهان در سال 2009 شناخته شدپژوهشگر جوان ایرانی به عنوان برترین متخصص حفاظت از حیات وحش دنیا در سال 2009 برگزیده شد.محمدصادق فرهادی نیا از میان 148 متخصص حفاظت از حیات وحش (Wildlife Conservationist) از 56 کشور دنیا و درکنار دو پژوهشگر از کشورهای هلند و ساحل عاج به این مقام دست یافت.هیات انتخاب بهترین متخصص حیات وحش سال 2009، فرهادی نیا را به دلیل انجام فعالیتهای گسترده به منظور حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و پلنگ ایرانی در ایران طی 15 سال گذشته لایق این جایزه دانست.، فرهادی نیا یکی از موسسان انجمن یوزپلنگ ایرانی و مشاور فعلی پروژه بین المللی حفاظت از یوز پلنگ آسیایی است.توربین انبساطی مولد برق به همت محققان ایرانی طراحی و ساخته شدپژوهشگران کشورمان موفق به طراحی و ساخت دستگاه توربین انبساطی مولد برق با قابلیت استفاده در ایستگاههای تقلیل فشار نیروگاههای برق شدند که ضمن کاهش فشار گاز به عنوان جایگزینی برای رگلاتور، زمینه بازیافت بخشی از انرژی تولیدی در این واحدها و انتقال این انرژی به شبکه اصلی برق کشور را فراهم میکند.پایان موفق ماموریت ماهواره ملی امید!فعالیت ماهواره ملی امید با انجام بیش از 130 فرمان مخابره شده از ایستگاههای زمین در زمان پیشبینی شده پایان یافت.امید - نخستین ماهواره بومی ساخت ایران - بهمن ماه 87 به کمک ماهواره بر بومی به فضا پرتاب شد. پرتاب موفقیت آمیز ماهواره امید، از نظر علمی و فنآوری موفقیت بسیار بزرگی برای ایران محسوب می شود چرا که کشورهای بسیار محدودی هستند که علاوه بر طراحی و ساخت، امکان پرتاب ماهواره به فضا را دارند.ماهواره امید تمامی مأموریت های خود را که شامل بیش از 130 فرمان مختلف مخابره شده از زمین بود با موفقیت انجام داده و پاسخ های مورد نظر از این ماهواره دریافت شد.پژوهشگران ایرانی موفق به ساخت پیل سوختی «روی ــ هوا» شدندپژوهشگران دانشگاه صنعتی مالک اشتر برای نخستین بار در کشور موفق به طراحی و ساخت پیل سوختی «روی ــ هوا» از گروه پیلهای سوختی پیشرفته «فلز ــ هوا» شدند که به عنوان یک منبع انرژی نوین با قابلیت کاربردهای صنعتی در مراکز تحقیقاتی دنیا در مرحله تدوین فنآوری بوده و هنوز به مرحله تجاریسازی نرسیده است.«حنا»، نخستین بز شبیه سازی شده خاورمیانه متولد شدایران، پنجمین کشور تولیدکننده بز شبیهسازی شده در دنیانخستین بز شبیه سازی شده خاورمیانه، ساعت 1 و 30 دقیقه بامداد چهارشنبه 26 فروردین ماه در پایگاه تحقیقاتی علوم سلولی اصفهان پژوهشگاه «رویان» پس از عمل سزارین در سلامت کامل متولد شد.دکتر نصر اصفهانی، رییس پایگاه اصفهان رویان گفت: با تولد این بزغاله که «حنا» نامگذاری شده، ایران پنجمین کشور پس از آمریکا، کانادا، انگلستان و چین است که موفق به تولید بز شبیهسازی شده، گردیده است.وی خاطرنشان کرد: بز حنایی ــ سفید دورگه که به واسطه شکل ظاهری با دیگر بزهای گله متمایز بوده است، دوران آبستنی 147 روزه خود را در رحم مادر رضاعی سیاه رنگ بختیاری خود به سلامت طی کرد.دستیابی محققان ایرانی به دانش فنی تولید 24 فرآورده جدید شیلاتیپژوهشگران مرکز ملی تحقیقات فرآوری آبزیان وابسته به موسسه تحقیقات شیلات ایران به دانش فنی تولید صنعتی و آشپزخانهیی 24 فرآورده جدید از ماهی و میگو دست یافتند.از جمله این فرآوردهها که با اجرای پروژههای تحقیقاتی مصوب، خاص و پایلوت حاصل شده و با انتقال دانش فنی به بخش صنایع تعداد قابل توجهی از آنها به تولید انبوه نیز رسیده عبارتند از فیش برگر (برگر ماهی)، فیش فینگر (کباب لقمه ماهی)، فیش بال (کوفته ماهی)، بستنی ماهی، اسنک ماهی، خمیر کتلت ماهی، خاویار رنگی، دودی گرم ماهی، ماهی شور خشک، ماهی شور مرطوب، سوخاری فیله ماهی، میگو سوخاری، ماریناد (ترشی) سرد ماهی و گرم ماهی، فیش پیست (کرم خوراکی ماهی)، سالاد ماهی، سالاد میگو، ماکارونی ماهی، سوخاری کیلکا، میگوی نانی شده، پنیر ماهی، کباب کوبیده ماهی، سوسیس ماهی.پژوهشگران هوافضای ایران موفق به بهینه سازی شکل مقاطع بال هواپیما شدندپژوهشگران دانشکده هوافضای دانشگاه صنعتی امیرکبیر در راستای تحقیقات یک رساله دکتری موفق به بهینهسازی اشکال مقاطع بال هواپیما شدند که به گفته آنها به کاهش مصرف سوخت و افزایش سرعت هواپیما منجر میشود.دکتر آوا شاهرخی، دانشاموخته دانشکده مهندسی هوافضای دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح در این خصوص گفت: در این پروژه بهبود شکل هر وسیله پرنده و به صورت خاص هواپیمای مسافربری مورد نظر بوده است. کاری که در این پروژه انجام شد، بهبود شکل مقاطع بال به منظور عملکرد بهتر آنها از طریق کاهش مصرف سوخت، کم کردن مسافت فرود و برخاست هواپیما و افزایش سرعت آنها بود.نخستین سکوی کششی ستاره دریایی در ایران طراحی و ساخته شدنخستین نمونه آزمایشگاهی سکوی کششی ستاره دریایی به همت محققان دانشکده کشتی سازی دانشگاه صنعتی امیرکبیر طراحی و ساخته شد.دکتر محمدجواد کتابداری، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح با اعلام این مطلب خاطرنشان کرد: این سکوها برای حفاری تا عمق 1000 متر یا بیشتر به کار می رود و رفتار مناسبی از خود در برابر امواج نشان می دهد. ضمن آنکه ساختار آن هم ساده است و قطعات روی هم نصب می شوند.محققان ایرانی موفق به طراحی نرم افزار شبیه سازی مخازن نفت و گاز شدندپژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف موفق به طراحی و ایجاد نرم افزار شبیه سازی مخازن نفت و گاز شدند که دانش آن تاکنون در اختیار چند شرکت معدود خارجی بوده است.دکتر مهرداد تقی زاده منظری، مجری طرح با اعلام این مطلب گفت: این نرم افزار با عنوان «پارسی» به همت محققان قطب علمی تبدیل انرژی طراحی شده است که قابلیت شبیه سازی مخازن نفتی به صورت سه بعدی با هر هندسه و هر تعداد چاه تزریق را داراست.وی افزود: «پارسی» توانایی تحلیل میزان برداشت از هر یک از چاه های نفت را هم دارد تا امکان بهره گیری از آن به صورت بهینه صورت گیرد.محققان جهاد دانشگاهی موفق به طراحی و ساخته رکتیفایر هوشمند شدندمحققان جوان جهاد دانشگاهی کرمانشاه موفق به طراحی و ساخته رکتیفایر هوشمند با هدف حفاظت بهینه از خطوط لوله انتقال و کاربرد در شرکتهای آب و فاضلاب، شرکت گاز و پتروشیمی شدند.جواد رضایی طراح این رکتیفایر هوشمند ، با بیان این که در ترانس رکتیفایرهای قدیمی با ایجاد نوسانات ولتاژ ورودی و قطعی هر فاز، سیستم حفاظت کاتریک قطع میشد،گفت:همچنین تا زمان اصلاح مجدد و راهاندازی توسط اپراتور، سیستم حفاظت ولتاژ مختل میماند و با تغییر شرایط جوی و تغییر مقاومت زمین، ولتاژ تاسیسات حفاظت تغییر میکرد و شرایط حفاظت بهینه از بین میرفت.استخراج دقیق سیگنال قلبی جنین به روشی غیرتهاجمی میسر شدپژوهشگران آزمایشگاه پردازش سیگنالهای حیاتی و تصاویر پزشکی دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف با همکاری گروهی از محققان انستیتو پلیتکنیک گرونوبل (INPG) فرانسه، آزمایشگاه GIPSA-lab، دانشگاه MIT و مرکز پزشکی Tufts آمریکا، سیستمی را طراحی کردهاند که قادر به استخراج سیگنالهای قلب جنین از مجموعهای از الکترودها که بر روی سطح شکم مادر قرار گرفتهاند میباشد.روش جدید پنهان نگاری سیگنالهای مالتی مدیا در کشور ابداع شدپژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف با استفاده از روش های نوین مخابراتی موفق به طراحی و ساخت سیستم های پنهاننگاری بسیار مقاوم و امن برای سیگنال های مالتی مدیا شدند.مهندس اخایی، پژوهشگر دانشگاه صنعتی شریف و مجری طرح گفت: با این روش امکان دسترسی به امنیت بالاتری در زمینه داده ها و شبکه های مخابراتی فراهم شده است که میتواند کشور را در زمینه تهدیدات امنیتی در حوزه فنآوری اطلاعات مصون بدارد.تولید داروی گیاهی «سرطان» برای نخستین بار در کشورداروی گیاهی «سرطانهای گوارشی» بهزودی وارد بازار دارویی کشور میشودداروی گیاهی Spinal-Z تولید داخل و موثر بر سرطانهای دستگاه گوارش، به بازار دارویی کشور وارد شد.دکتر امیرحسین جمشیدی، رییس اداره داروهای طبیعی وزارت بهداشت ضمن اشاره به رضایت بخش بودن نتایج فاز 3 بررسیهای داروی گیاهی Spinal-Z (کلینیکال ترایال)، اظهار کرد: این محصول از مواد طبیعی دو گیاه بومی کشور ساخته شده است.روش جدیدی برای پیشبینی عملکرد نانوسامانههای الکتریکی- مکانیکی ابداع شدمحققان دانشگاه صنعتی شریف با حل عددی جریان و انتقال حرارت درون میکرو و نانومجاری کوتاه، به راهکاری مفید برای پیشبینی عملکرد میکرو و نانوتجهیزات دست یافتند.دکتر شیدوش وکیلیپور، دانشآموخته دکتری مهندسی هوافضای دانشگاه صنعتی شریف و مجری طرح خاطرنشان کرد: با گسترش روزافزون سرعت پردازش و حجم حافظه رایانهها، شبیهسازیهای عددی، جایگاه ویژهای در صنایع گوناگون به دست آورده است. امروزه مدلسازی عددی توانسته بسیاری از هزینههای انجام آزمایشهای تجربی را در صنایع مختلف کاهش دهد. انجام آزمایش و اندازهگیری در ابعاد میکرو و نانو علاوهبر داشتن هزینههای هنگفت، در اغلب موارد غیر ممکن است. حل عددی جریان و انتقال حرارت در ابعاد ریز، راهکاری مفید برای پیشبینی عملکرد میکرو و نانوتجهیزات در شرایط دستنیافتنی در سطح آزمایشگاهی خواهد بود.پژوهشگران ایرانی موفق به ساخت «اینورتر بدون ترانسفورماتور» شدندپروژه طراحی و ساخت اینورتر بدون ترانسفورماتور برای سیستم متصل به شبکه به قدرت 5/1 کیلو وات توسط سازمان انرژیهای نو ایران به اجرا درآمد.این کار با طرح دستیابی به فن آوری سیستمهای تجدیدپذیر و با همکاری انستیتو الکتروتکنیک دانشگاه تهران به عنوان مشاور تحقیقاتی در داخل کشور انجام شده و سیستم ساخته شده پس از تست در محل سایت طالقان سازمان انرژیهای نو در حال بهرهبرداری است. سیستمهای متصل به شبکه پردازشگر جریان، توان و انرژی الکتریکی حاصل از مولدهای خورشیدی را به صورت جریان متناوب به شبکه نیرو تزریق میکند.مشکل ناشی از کوچک شدن نانوتراشههای الکترونیکی حل میشودمحققان ایرانی با همکاری پژوهشگران دانمارکی، طی پژوهشی توانستند با استفاده از تجزیه مولکولهای بیاثر در رشد زیرلایه سیلیسیومی در نانوترانزیستورهای آتی، مشکل بزرگ ناشی از کوچکشدن این ترانزیستورها را حل کنند.علی بهاری پنبه چوله گفت: «برخلاف روشهایی که تا به حال برای رشد نیترید سیلیسیوم با استفاده از گازهای NH3 وN2O و NO وجود داشت، در پژوهش حاضر فیلم نیترید سیلیسیوم فرا نازک کمتر از 1 نانومتر، بر زیرلایه سیلیسیومی با تجزیه مولکولهای بیاثر N2 به اتمهای N رشد داده شده است که این فرایند مشکلات ناشی از مصرف گازهای قبلی را ندارد.»محققان ایرانی به دانش فنی ساخت پایه کاتالیست کروی گاما آلومینا دست یافتندمحققان گروه پژوهشی صنایع شیمیایی معدنی پژوهشکده صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی موفق به تهیه پایه کاتالیست کروی گاما آلومینا در مقیاس آزمایشگاهی و بنچ شدهاند که به گفته آنها در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی کاربرد دارد.مهندس زهرا شهیدیان ــ عضو هیات علمی پژوهشکده صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی و مجری این طرح ــ خاطرنشان کرد: پایه کاتالیست کروی گاما آلومینا پایه بسیاری از کاتالیستهای صنایع پالایش، پتروشیمی و گاز است که هم به عنوان کاتالیست و هم به عنوان جاذب کاربرد دارد. این نوع پایه کاتالیست در مقیاس آزمایشگاهی و بنچ در پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی تهیه و ثبت اختراع نیز شده است که سیستم بنچ آن نیز در پژوهشکده طراحی و ساخته شده است.دانشگاههای صنعتی شریف و آزاد در صدر پرشتابترینها در رشد استناد به مقالاتبراساس آمار موسسه اطلاعات علمی (ISI)، مقالات مهندسی و «علم مواد» محققان دانشگاه آزاد اسلامی و صنعتی شریف، این دو دانشگاه را در میان موسسات با بیشترین درصد افزایش استنادها قرار داده است.موسسه ISI در هر دوره دو ماهه دانشمندان، موسسات، کشورها و مجلات علمی دنیا را مورد بررسی قرار میدهد که ششمین و جدیدترین گزارش خود که جولای 2009 انتشار یافت، دوره دوماهه دسامبر 2008 تا فوریه 2009 را بررسی کرد.در این دوره نیز 22 دانشمند، 22 موسسه، 22 کشور و 22 مجله با بیشترین درصد افزایش استنادها معرفی شدهاند.تولد «بنیانا» و «تامینا» اولین گوسالههای شبیهسازی شده در کشور«بنیانا» نخستین گوساله حاصل از تکنولوژی شبیه سازی خاورمیانه 20 تیرماه امسال به همت محققان جهاد دانشگاهی در پایگاه تحقیقاتی رویان اصفهان متولد شد.به گفته دکترمحمد حسین نصر اصفهانی، تولد این گوساله که «بنیانا» به مفهوم بنیادین و پایهای نام گرفته، اولین تولد موفق گوساله شبیهسازیشده در خاورمیانه محسوب میشود که کشورمان را در جایگاه معدود کشورهای صاحب توانمندی در شبیه سازی انواع حیوانات مزرعهای (گاو، گوسفند و بز) قرار داده است.موفقیت اخیر محققان کشورمان در تولید نخستین گاو شبیه سازی شده خاورمیانه در پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی بازتاب وسیعی در خبرگزاریها و رسانههای منطقه و جهان داشت.خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی با اعلام موفقیت ایران در شبیهسازی گاو آورده است: دانشمندان ایرانی اولین دانشمندان در خاورمیانه شدهاند که توانستند به عنوان بخشی از تحقیقات سلولهای بنیادی در این کشور گوساله شبیه سازی شدهای را به دنیا بیاورند.در گزارش آسوشیتدپرس می خوانیم : ایران در کنار فعالیت هستهیی و برنامههای فضایی خود در جستوجوی پیشرفتهای چشمگیر و مهم در سایر فنآوری ها از جمله شبیه سازی و پزشکی است و به دست آوردن رهبری منطقه را در زمینه علوم و فنآوریهای پیشرفته تا سال 2025 هدفگذاری کرده است. ایران در سال 2006 از شبیه سازی یک بره و در آوریل همان سال از شبیه سازی یک بزغاله خبر داد.«بنیانا» که با تولد خود امیدها و شادیهای زیادی برانگیخته بود متاسفانه در کمال ناباوری به فاصله هفت روز پس از تولد درگذشت.به فاصله چند روز از تولد و مرگ زودهنگام «بنیانا»، «تامینا»، دومین گوساله شبیه سازی شده ایران و خاورمیانه و دوقلوی همسان ژنتیکی آن در پژوهشگاه رویان به دنیا آمد اما به فاصله سه روز بعد این گوساله هم به علت عوارض ناشی از تب حاد و مواج جان سپرد.مرگ «تامینا» صبح روز سهشنبه ششم مرداد ماه، روز سوم تولد، دقیقا به همان عللی رخ داد که برای اولین گوساله شبیه سازی شده - «بنیانا» - روز هفتم پس از تولد رخ داده بود.واحد نیمه صنعتی فرآوری خاک سرخ کم عیار در مقیاس نیمه صنعتی راهاندازی میشودمحققان پژوهشکده صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی در تلاشند با تدوین دانش فنی فرآوری خاک سرخ کم عیار جهت دستیابی به عیار 55 تا 60 درصد Fe2O3 نخستین واحد فرآوری این محصول را در مقیاس نیمه صنعتی در کشور راهاندازی کنند.مهندس میرعلی اصغر زینالی ــ مدیر این پروژه ــ با بیان این که این طرح در حال حاضر در مرحله فاز مطالعاتی قرار داد، اظهار کرد: در این پروژه که برای نخستین بار در کشور انجام میشود در تلاشیم کم عیارترین نمونه خاک سرخ را با پایین ترین درجه کاربرد از طریق غنی سازی و پرعیار سازی به حدی برسانیم که بتواند در صنایع سیمان یا تولید رنگدانهها مورد استفاده قرار گیرد.دستیابی محققان ایرانی به دانش تشخیص ویروسهای گیاهی با نانوذرات نقاط کوآنتومیرییس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، به کارگیری نانوذرات نقاط کوآنتومی در تشخیص ویروسهای گیاهی را از جمله دستاوردهای محققان این پژوهشکده در حوزه نانو عنوان کرد که دانش آن در حال انتقال به بخش خصوصی است.دستیابی به تکنیک استخراج نیمه صنعتی مواد مؤثره دارویی با سیالات فوق بحرانیمحققان دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران موفق به طراحی و ساخت سیستم استخراج مواد موثره گیاهی و دارویی با به کارگیری سیالات فوق بحرانی شده اند که بیشتر در صنایع غذایی مورد استفاده قرار میگیرد.موفقیت درتشخیص زودرس سرطان پستان بااستفاده ازنانوذراترییس جهاد دانشگاهی اعلام کرد: محققان پژوهشگاه ابن سینای جهاد دانشگاهی در راستای دستیابی به روشهای جدید تشخیصی و درمانی سرطان موفق به تشخیص زودرس سرطان پستان با استفاده از نانوذرات و ساخت داروهای اختصاصی ایمنی درمانی سرطان خون شدند.تشخیص زودرس سرطان پستان با استفاده از نانوذراتدکتر محمد مهدی آخوندی، رییس پژوهشگاه فنآوری های نوین علوم پزشکی جهاد دانشگاهی گفت: محققان پژوهشگاه در تحقیقات خود با هدف تشخیص زود هنگام سرطان و شروع سریع اقدامات درمانی با استفاده از فنآوری نانو از نانوذرات کوانتومی که با توجه به ویژگیهایشان که ابزار کارآمدی در عرصه تشخیص انواع سرطانها هستند، به منظور تشخیص زودهنگام سرطان پستان استفاده کردهاند.درمان سرطان خون با استفاده از داروی اختصاصی تولید شده توسط پژوهشگاه ابن سیناوی درباره موفقیت دیگر محققان پژوهشگاه که در زمینه درمان سرطان خون است، اظهار کرد: سرطان خون یا لوسمی نیز بیماری پیشرونده و بدخیم اعضای خون ساز بدن است که با تکثیر و تکامل ناقص گویچههای سفید خون و پیش سازهای آن در خون و مغز استخوان ایجاد میشود. در بیماری سرطان خون، مغز استخوان مقدار بسیار زیادی از سلولهای سفید خون غیرعادی تولید میکند.محققان پژوهشگاه رویان موفق به تولید پروتئین LIF شدندمحققان پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در راستای فعالیتهای تحقیقاتی گسترده خود در حوزه سلولهای بنیادی و موفقیت سال گذشته در خودکفایی در تولید پروتئین فاکتور رشد فیبروبلاستی انسانی، موفق به تولید پروتئین LIF شدند که کاربردهای وسیعی در تحقیقات و کاربری سلولهای بنیادی دارد.پروتئین(Leukemia Inhibitory Factor (LIF از فاکتورهای محلول است که با اتصال خود به گیرنده های سطح سلول مجموعه متفاوتی از تغییرات را در سلولهای گوناگون ایجاد می کند. از این تاثیرات می توان به بقاء و حفظ بنیادینگی در سلولهای بنیادی خون ساز اشاره کرد.تولد دوازده گوساله برتر ژنتیکی با پتانسیل شیرواری بالا در کشورمحققان پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی در راستای طرح «ارتقای پتانسیل شیرواری از طریق تکثیر دام های برتر» موفق به تولید دوازده گوساله پر پتانسیل ژنتیکی شدند که اکثر گوساله های IVF متولد شده که خود نیز در سن آبستنی به سر می برند از گاوهای با پتانسیل تولید شیر بالای 70 تن شیر در سال می باشند که جزو بهترین رتبه های تولید شیر در کشور محسوب میشوند.پژوهشگران زیستفنآوری ایران موفق به ساخت ریه مصنوعی شدندمحققان مرکز پژوهشی فنآوریهای نوین در مهندسی علوم زیستی دانشگاه تهران در گامی بلند برای ساخت بافتهای مصنوعی در کشور و کمک به بیماران دردمند به دانش فنی طراحی و ساخت ریه مصنوعی بر پایه غشاءهای فیبری توخالی دست یافتند.
جایزه «پژوهشگر برجسته» انجمن بتن آمریکا به استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر اعطا شدانجمن بتن آمریکا از بزرگترین انجمنهای بتن جهان، جایزه محقق برجسته خود را به دکتر علی اکبر رمضانیانپور، استاد دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه صنعتی امیرکبیر اعطا کرد.پژوهشگران ایرانی نوعی آنتی بادی مونوکلونال موشی ساختندپژوهشگران رشته بیوشیمی دانشکده علوم زیستی دانشگاه تربیت مدرس با هدف کاهش اثرات جانبی داروی درمان سکتههای مغزی حاد موفق به تولید و خالصسازی آنتی بادی مونوکلونال موشی بر ضد فعال کننده بافتی پلاسمینوژن شدند.پژوهشگر ایرانی به مارکر سلولی جدیدی برای تشخیص سرطان دست یافتدانشیار دانشگاه تربیت مدرس موفق به شناسایی «بیان متفاوت فرمهای پیرایشی مختلف OCT4 (مهمترین مارکر سلولهای بنیادی) در سلولهای پرتوان و غیر پرتوان انسانی» شد که این یافته ها می تواند در شناخت بهتر زیست شناسی سرطان، تشخیص مولکولی و درمان هدفمند سرطان راهگشا باشد.همکاری پژوهشگران ایرانی و آذربایجانی در تهیه نانوکامپوزیتهای هادیمحققان ایرانی با همکاری دانشمندان آذربایجانی موفق به تهیه نانوکامپوزیتهایی با رسانایی بسیار بالا شدهاند که این موفقیت در تولید سنسورهای حساس به گازهای سمی و روکشهای جاذب امواج راداری مورد استفاده گسترده قرار میگیرد.دکتر محمدرضا سبکتکین، این نانوکامپوزیتها را با روش خاص شیمیایی و با بازده بسیارمطلوب سنتز کرده است.جمهوری اسلامی ایران به مقام اول سومین المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک دست یافتتیم المپیاد دانشاموزی نجوم و اخترفیزیک جمهوری اسلامی ایران با کسب چهار نشان طلا و دو مدال نقره و یک مدال برنز از لحاظ تعداد نشانها به مقام اول سومین المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک دست یافت.در این مسابقات که در تهران برگزار شد، بعد از ایران، تیم المپیاد نجوم هند با کسب دو نشان طلا، دو نشان نقره و یک نشان برنز به مقام دوم المپیاد دست یافت.امکان ساخت نانوحسگرها با قابلیت آشکارسازی تکویروسها فراهم شدپژوهشگران ایرانی و اروپایی با مطالعه خواص اپتیکی نانوآنتنها، امکان ساخت نانوحسگرهایی با قابلیت آشکارسازی تکویروس، پیلهای خورشیدی نانومتری و دیسکهای نوری ظرفیت بالا را فراهم کردند.نانوآنتنها شامل دو یا چند نانوذره هستند که در فاصله چند نانومتری از یکدیگر قرار داشته و نقش آنها در نانواپتیک، مشابه نقش آنتنهای معمولی در سیستمهای مخابراتی و الکترونیکی است. از بر همکنش نور با نانوآنتنها، یک میدان الکترومغناطیسی بسیار قوی در گاف بین نانوذرات بوجود میآید که میتواند کاربردهای گوناگونی را به همراه داشته باشد.موفقیت محققان ایرانی در ترمیم ضایعات قلبی با سلولهای بنیادیمعاون آموزشی پژوهشی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی گفت: در بحث استفاده از سلول های بنیادی در ترمیم ضایعات قلب، نتایج بسیار خوبی به دست آورده ایم و متخصصان قلب از نتایج کار راضی هستند و بیمارانی هم که در درمان آنها از این سلولها استفاده شده نسبت به بیماران دیگر، وضعیت بسیار بهتری داشتهاند.تابناک